Odczarujmy kreatywność.

Nie bez powodu kreatywność jest umiejętnością pożądaną w biznesie. Mało jest firm (czy w ogóle są?), które nie szukają nowych pomysłów dających przewagę na wyjątkowo konkurencyjnym rynku. Branża badawcza nie jest tu wyjątkiem, choć na co dzień badacze częściej myślą o kreatywności w kontekście warsztatów i grup kreatywnych.

Jak na swoją popularność, kreatywność budzi sporo wątpliwości i rezerwy. Prawie wszyscy pragną mieć jej więcej, ale mało kto wierzy, że jest to możliwe. Bycie kreatywnym wciąż bywa przypisywane wyjątkowemu talentowi, którym obdarzeni są nieliczni (artyści, "kreatywni", architekci). Niesłusznie.

Autorytet w dziedzinie kreatywności Edward de Bono przekonuje, że "myślenie kreatywne nie jest talentem, ale umiejętnością, której można się nauczyć." Praktyka pokazuje zaś, że myślenie kreatywne zależy przede wszystkim od czynników, które są w zasięgu naszej kontroli.

Pierwszym i kluczowym elementem jest wyzwolenie swojego "wewnętrznego dziecka", które tkwi w każdym z nas. Ważne są czynniki sytuacyjne. Inspirująca i owocna jest współpraca grupowa, gdyż dobre pomysły nie rodzą się w samotności (nagrodę Nobla w dziedzinie nauki coraz częściej otrzymują zespoły). Kreatywności sprzyja też brak nadmiernej presji czasu (silny stres skłania do wyboru dobrze sprawdzonych opcji). Istnieje ponadto wiele technik i narzędzi, które w sprawny i szybki sposób stymulują do myślenia "outside the box".

Wyzwolenie twórczego myślenia i działania jest zatem jak najbardziej możliwe. I warte zachodu, biorąc pod uwagę korzyści, które przynosi pracownikom i firmom. W praktyce badacza znajduje zastosowanie na każdym etapie projektu. Ułatwia przygotowanie oryginalnego pomysłu badania oraz oferty przykuwającej uwagę klientów. Zmienia klasyczne raporty w intrygującą nowelę. Umożliwia prowadzenie warsztatów wiodących do odkrywczych i inspirujących wniosków, które stają się podstawą nowego produktu. Mozolna praca nad konceptem staje się ciekawym doświadczeniem budującym poczucie satysfakcji uczestników, bo to oni są autorami pomysłów. Zabawa z kreatywnością zmienia nastawienie wobec "problemów", odbudowując naszą wiarę w moc sprawczą. Z czasem zwiększa zadowolenie z pracy, która nie musi być rutyną. Tym bardziej warto się z nią zaprzyjaźnić.

Aleksander Szojer jest współautorem szkolenia PTBRiO "Techniki kreatywnego myślenia w pracy nad tworzeniem konceptów", które odbędzie się 31 marca i 1 kwietnia 2011 r.