Po Klubie Badacza – komentarz Huberta Borowskiego

Pierwszy po Kongresie PTBRiO Klub Badacza odbył się 24 listopada i miał nieco autotematyczny charakter – w sali Centrum Zielna zaprezentowano wyniki Badania Wizerunku Branży Badawczej oraz analizę komunikacji firm badawczych.

Spotkanie rozpoczęła prezentacja Krzysztofa Polaka i Pauliny Goch z Semiotic Solution, którzy przeanalizowali materiały reklamowe z kolejnych edycji katalogu PTBRiO. Choć brzmi to niepozornie, a semiotycy starali się mówić jasno, to trzeba zaznaczyć, że opowiadali o bardzo skomplikowanych ideach – uwaga! – filozoficznych.

Przede wszystkim przedstawili trzy podejścia do poznania – pojęcia dla badaczy kluczowego. Podejście pierwsze to, nieco już przestarzała, wiara w możliwość bezproblemowego dowiedzenia się jak naprawdę wygląda rzeczywistość – za pomocą „szkiełka i oka”. Drugie podejście, dominujące obecnie w kulturze, zakłada istnienie wielu barier, które stoją między nami a Prawdą. Wreszcie trzecie, wyłaniające się dopiero rozumienie, to postmodernistyczne przekonanie o wielości perspektyw i jednocześnie braku kryterium, które pozwala wybrać jedną, prawdziwą.

Zgodnie z analizą semiotyków, komunikacja branży badawczej pokazuje, że nadal myślimy kategoriami bardzo tradycyjnymi – podkreślamy rzetelność i uczciwość siatki ankieterskiej, żonglujemy nazwami metod, liczymy ankieterów i CAPIbooki. Rzadziej pojawiają się takie przekazy, w których mówi się o problemach z dotarciem do prawdy o konsumencie i obiecuje pomoc w ich rozwiązaniu. Brak niemal komunikatów nawiązujących do kodów emergentnych.

Prezentacja wywołała spore ożywienie. Z jednej strony zebrani powątpiewali w przydatność koncepcji postmodernistycznych dla pracy badacza. Nie do końca jest też jasnym, czy klienci w ogóle takich badań oczekują. Z drugiej strony semiotykom udało się chyba trafić w czułą strunę w duszy badaczy, czego dowodem była choćby temperatura dyskusji.

Po jej zakończeniu Gosia Puchlak z PTC, bohatersko walcząca z przeziębieniem, opowiedziała o wynikach badania wizerunku agencji badawczych. Na Kongresie najbardziej zainteresowani obejrzeli już rankingi i wiedzieli mniej więcej jak wypadła ich agencja, więc obyło się bez okrzyków triumfu i smutnych westchnień. Największe zainteresowanie wzbudziły wysokie pozycje (niektórych) małych agencji. Sala zgodnie zawyrokowała, że da się na polskim rynku badawczym prowadzić porządne, małe firmy, choć wyraźnie nie jest to łatwe.

Ciekawe były także informacje o respondentach - klientach agencji badawczych, szczególnie ich segmentacja. Klientów podzielono na „Potrzebujących konsultanta”, „O duszy badacza”, lubiących „Stare dobre metody” i chcących badania robić „Tanio i szybko”.

Istnienie segmentu klientów „o duszy badacza” zebrani przyjęli z wyraźną ulgą. Prowadzącemu spotkanie Michałowi Kociankowskiemu pozostało więc podziękować prelegentom i zakończyć część oficjalną. Dalsze dyskusje przeniosły się do kuluarów.

Hubert Borowski
Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”